hi:radical

This is an old revision of the document!


धातु (RADICAL)

मंत्राक्षर धातु या अनुक्रमण घटक मंत्राक्षर वर्ण का एक चित्रमय घटक है जिसके अंतर्गत वर्ण को मंत्राक्षर शब्दकोश में सूचीबद्ध किया जाता है। यह घटक अक्सर रूपिम (morpheme) के समान एक सिमेंटिक संकेतक होता है, हालांकि कभी-कभी यह एक ध्वन्यात्मक घटक या चरित्र का कृत्रिम रूप से निकाला गया हिस्सा भी हो सकता है।

धातु मंत्रक्षर के चिन्ह में ऊपर , नीचे , दाएं , बाएं , ऊपर से बाएं , नीचे से बाएं , ऊपर से दाएं , नीचे से दाएं और परिवृत या सीमित करके दर्शाए जा सकते हैं ।

जिस प्रकार हम हिंदी या संस्कृत में मात्राओं का उपयोग स्वर को लिखने के लिए करते हैं उसी प्रकार हम इन धातुओं के मात्राओं का उपयोग नए भावचित्र बनाने के लिए कर सकते हैं । मंत्राक्षर मात्राएँ को कई प्रकार से विभाजित किया जा सकता हैं जैसे मात्रा कि संख्या पर आधारित एक मात्रा , दो मात्रा , तीन मात्रा , चार मात्रा , पाँच मात्रा आदि | जिन मात्रा को हम कोइ भी नाम नहीं दे सकते हैं उन मात्राओ को हम अनामिका मात्राएँ कहते हैं | जो मात्राओ का अर्थ या नाम होता हैं उन्हे हम धातु कहते हैं और इनकी मात्राओं को धातु कि मात्राएँ कहते हैं |

MANTRA ETYMOLOGY SANSKRIT MANTRAKSHAR
अल्फ़ाज़ From अ- (a-) +‎ क्षर (kṣara, “perishable”). ( suffix used कार ) अक्षर
नाम possibly from sanskrit ( नम् - to greet , to bow ) नाम
लिखाई from Sanskrit लिपि (lipi) लिपि
संगीत वद् वादन
पैदा from Sanskrit सृजन (sṛjana), from the root सृज् (sṛj, “to cast or let go”) Create
बिजली from sanskrit - द्यूत विद्युत
गिरह From सम्- (sam-) +‎ ऊह (ūha). (imagination) समूह
औज़ार From उप- (upa-) +‎ करण (karaṇa). ( उप + कृ - करण ) उपकरण
आग अग्नि
जमीन धरती
पानी जल
हवा वायु
रोशनी प्रकाश
पहाड़ पर्वत
आवाज ध्वनि
बादल अभ्र
HINDI SANSKRIT MANTRAKSHAR SANDHI
चाँद चंद्र
तारा तारा
आफ़्ताब सूर्य
MANTRA HINDI SANSKRIT MANTRAKSHAR SANDHI
क्षु , प्सा खाना आहार
द्रु दराख्त वृक्ष
फल् फल इष्टि
फा पत्ता फाली
सु फूल पुष्प
गुठली बीज
HINDI MANTRA ETYMOLOGY SANSKRIT MANTRAKSHAR SANDHI
आदमी नर
इंसान मनुष्य
इंसान मानव
औरत नारी
औलाद संतान
करने वाला From कृ (kṛ, “to do; to make”, root) +‎ -तृ (-tṛ, agent suffix) with guṇa कर्ता
कीड़ा कीट
जनीन भ्रूण
जानवर पशु
परिंदा पक्षी
मछली मत्स्य
MANTRA SANSKRIT MANTRAKSHAR
तशकीश मूल्यांकन
मदत उप + कृ उपकार
From क्रिय् (kriy) +‎ -आ (-ā), in which क्रिय् (kriy) क्रिया
लड़ाई from sanskrit - युत् (to fight ) युद्ध
ENGLISH MANTRAKSHAR
मृत्यु
जीवन

आसन / योग

गति

आकार

बॉउबा बाउबा
ज़रा कण
पहिया चक्र
MANTRAKSHAR
काटना कर्ट कर्तन
कोना from Sanskrit कोण (koṇa). कोण
MANTRAKSHAR
गिलठी possibly from उत् , उभ् (up ) उभार
छादिका ढक्कन आवचनम्
शिरोभूषा ताज मुकुट
MANTRAKSHAR
सुराख from sanskrit छिद् (to split ) छेद
जलयान जहाज नौका
गड्ढा possibly from sanskrit खनति • (khanati) (root खन्, ) खात
MANTRAKSHAR
क्ष
MANTRAKSHAR
जोड़ From बन्ध् (bandh), from Proto-Indo-European *bʰendʰ- (“to bind, tie”) बन्ध
तुलकम् तराजू तुला
MANTRAKSHAR
रोहिका सीढी सोपान
सादा या ठोस सतही
पट्ट तख्ता पट्ट
पेटी डब्बा पेटिका
बुद्धिका किताब पुस्तकम्
माध्यमिका पैसा वित्त
संदेश पैग़ाम संदेश
बंधिका ताला ताल
चीज possibly From वस् (vas, “to dwell”) , वस्तु (object ) , वास्तु (house) , वास्तविक (truth ) वस्तु
खंबा से संबंध
क्षेपिका बंदूक बंदूक
भेदिका तीर शार्य
स्थम्भ खंबा स्कम्भ
string
एक खंबे पर सतह
MANTRA HINDI SANSKRIT MANTRAKSHAR CONJUNCTION/SANDHI
ध्वजदंड झण्डा ध्वजदंड
बुराश कूँची
खड्ग (खंड + ग ) तलवार तरवारी
पेठिका , दंठ हथोड़ा मुद्गर
ज्यादा खंबों पर सतह
आसंद कुर्सी आसंद
शैय्या बिस्तर शयनम्
स्तरिका मेज मेष्ट्रिणी , तालिका

अंतरिक्ष

HINDI ETYMOLOGY SANSKRIT MANTRAKSHAR SANDHI
वक्त Vṛddhi derivative of the root कल् (kal, “to calculate or enumerate”) काल
कोष्ठ कमरा आलय , कोष्ठ
रास्ता from Sanskrit पथ (pathá) पथ
Place

माप

वजन from sanskrit भरति • (bhárati) (root भृ, भार
दर्द From the root पीड् (pīḍ, “to twist, squeeze, cause pain”) पीड़ा
रंग from Sanskrit रङ्ग (raṅga), which is derived from the root रञ्ज् (rañj) रंज
जज़्बात भावना
अकल मन
Myn possess besitzen
Enter your comment:
K​ S U S K
 

This topic does not exist yet

You've followed a link to a topic that doesn't exist yet. If permissions allow, you may create it by clicking on Create this page.

  • hi/radical.1708142979.txt.gz
  • 2024/02/17 04:09
  • brahmantra